Kısaca ahi teşkilatının faydalarından söz edersek, en sadece şu şekilde ele alabiliriz. Ahi teşkilatı ile ilgili olarak sizlere vereceğimiz en nadide bilgiler şu şekilde olacaktır.
Ahilik Osmanlı türkçesinde “eli açık, cömert, mert” anlamına gelmektedir. Selçuklu devletinin yıkılması ve Osmanlı devletinin kuruluşu yıllarından itibaren ahi teşkilatı kendini göstermeye başlamıştır. Bu süre 13-15. yüzyıl arasına den gelmektedir. Orjinali Arap Fütüvvet teşkilatından gelmekle beraber, Anadolu’da kendine has bir yapıya bürünmüştür. Ahi teşkilatını en güzel konuma getiren ve ilk lideri olarak bilinen kişi Ahi Evran‘dır.
Aslında ahilik esnafların dayanışma içinde olduğu ve bir araya gelerek kararlar aldığı bir teşkilattır. Fakat ahilik sadece ticaret, esnaflık anlamında değildir, aynı zamanda tasavvufi bir anlamı da bulunmaktadır; cömertlik, şefkat ve yardımseverlik… Ahilik dürüstlük, çalışkanlık, fedakârlık, güvenilirlik anlamına da gelmektedir.
Ahilik teşkilatı içerisinde yatay olarak birbirinden bağımsız çalışan birimler vardır. Teşkilat kapsamında gündüz iş yerlerinde iş eğitimi ve öğretimi alınırken, akşamları ise tasavvufi toplantıları yapılırdı.
Ahiliğin teşkilat yapılanmasının genel niteliklerinden bahsetmek gerekirse; Esnafın bilgi sahibi olması sağlanarak üretimlerim kalitesi artırılmıştır, fiyatlandırmalar belirli kurallar dahilinde yapılmış ve tüketicinin hakkı korunmuştur.
Ahilik teşkilatının faydaları ise şunlardır:
- Bu teşkilatta devlet adamları yetişmiştir.
- Araştırmacı ve meslek sahibi insanlar yetişmiştir.
- Yeni ele geçirilen toprakların İslam ile tanışması sağlanmıştır.
- Bu teşkilattaki üyeler aynı zamanda asker olarak da hizmet etmişlerdir.
- Bilimin çeşitli alanlarında değerli eserler veren bilim adamları yetiştirmiştir.
- Devletin ekonomisine katkıda bulunarak toplumun refahına ve kalkınmasına katkıda bulunmuştur.
- Sosyal devlet anlayışı ile de hareket etmiştir.
- Ticaret ahlakının gelişmesini ve toplumun korunmasını sağlamıştır.
- Ekonomik buhran dönemlerinin geçmesine katkıda bulunmuştur.
Not: Resim internet üzerinden alıntıdır. Bu yazının Prof. Dr. Selahattin Döğüş ile bir alakası bulunmamaktadır.